İskandinav ülkelerinde yaşayan insanlar neden bu kadar mutlu?

Söz konusu mutluluk yarışı olduğunda İskandinav ülkeleri her zaman kazanıyor. Finlandiya 2024 yılında üst üste yedinci kez zirveye yerleşirken, onu Danimarka ve İzlanda takip etti. Peki bu ülkelerde yaşayanlar neden mutlular?

Bazıları bunun küçük, homojen ve varlıklı olmalarından kaynaklandığını söylüyor. Hatta birkaç yıl önce yapılan bir araştırma bunun genetik olarak daha mutlu olmalarından kaynaklandığını öne sürmüştü. Ancak Dünya Mutluluk Raporu’na (WHR) göre bu tür teoriler doğru değil.

EKONOMİK KOŞULLAR

Evet, İskandinav ülkelerinin hepsi görece zengin ve mutlu, ancak görece zengin ülkelerin hepsi İskandinav ülkeleri gibi mutlu değil. Dünyanın en zengin üçüncü ülkesi olan Singapur 26. sırada yer alırken, dünyanın en zengin ülkelerinden biri olan Suudi Arabistan 27. sırada yer alıyor.

Etkili olduğunu söyleyebileceğimiz tek ekonomik faktör, İskandinav ülkelerinde gelir eşitsizliği seviyelerinin düşük olması. Ancak araştırmacılar bunun yüksek yaşam memnuniyeti ile ilişkili olduğunu kanıtlayamadı. Bununla birlikte, kanıtlayabildikleri şey “gelir eşitsizliği güvensizliğe yol açıyorsa, bunun doğrudan daha düşük yaşam memnuniyetine katkıda bulunduğu” oldu. 

NEDENİ HOMOJEN BİR ŞEKİLDE MUTLU OLMALARI MI?

Geçen yılki Dünya Mutluluk Raporu ilk kez nüfusun daha mutlu ve daha az mutlu kesimleri arasındaki mutluluk uçurumunun boyutunu değerlendirdi. Daha yüksek bir sıralama daha düşük mutluluk eşitsizliği anlamına geliyor. İskandinav ülkelerinin hepsi eşitlikte üst sıralarda yer alıyor, yani mutluluk eşitsizliği neredeyse hiç yok. Nüfuslarının çoğu kendilerini mutlu olarak görüyor.

Euronews’e konuşan raporun editörü Professor John F. Helliwell “İnsanların mutluluk uçurumunun daha az olduğu ülkelerde yaşarken daha mutlu oldukları ortaya çıkıyor. Peki mutluluk uçurumu en az nerede? Mutlu ülkelerde” ifadelerini kullandı.

Buna karşılık, Afganistan’da 2023 WHR’deki en az mutluluk farklarından birine sahipti. Ancak ülkede kimse mutlu olmadığı için mutluluk farkı da azdı. Afganistan, yeni yayınlanan 2024 raporunda da 143. sırada yer alarak en mutsuz ülke olmaya devam etti.

DEVLET KURUMLARININ KALİTESİ VE REFAH DEVLETİNİN CÖMERTLİĞİ

Devlet kurumlarının kalitesinin yaşam memnuniyeti üzerinde önemli ve olumlu bir etkisi bulunuyor. Hatta Yolsuzluk Algı Endeksi, mutluluk sıralamasında kimin en üstte ya da en altta yer alacağının bir belirleyicisi olarak çalışabiliyor.

Veriler, kurumsal kalitenin olduğu ülkelerde insanların yaşamlarından daha memnun olduğunu göstermiyor. Bu genellikle demokratik kalite ve hizmet kalitesi olarak ikiye ayrılıyor. WHR’ye göre bunlardan ikincisi vatandaşların mutluluğuyla daha güçlü bir şekilde ilişkili. İyi emeklilik maaşları, ebeveyn izinleri, hasta ve engelliler için bakım, ücretsiz sağlık ve eğitim, işsizlik yardımları hizmetler mutluluğu doğrudan etkiliyor.

AŞAMALI VERGİLENDİRME VE YAŞAM TERCİHLERİNİ YAPMA ÖZGÜRLÜĞÜ

Araştırmacılar, artan oranlı vergilendirme (gelir arttıkça artan vergi oranı) ile insanların ne kadar mutlu olduklarına dair değerlendirmeleri arasında güçlü bir bağlantı olduğunu ortaya koyuyor.

Aşamalı vergilendirme, vergilendirmenin finanse edilmesine yardımcı olduğu sağlık hizmetleri, eğitim ve toplu taşıma gibi kamu ve ortak mallar yoluyla mutluluğa yol açıyor. Elbette insanlar vergilerinin akıllıca kullanıldığını görünce güvenleri ve mutlulukları artıyor.

Yine, daha eşit toplumlarda insanlar birbirlerine daha fazla güveniyor ve toplumsal güven daha iyi kurumların inşasına katkıda bulunuyor.

HAVA DURUMUNUN GENEL MUTLULUK ÜZERİNDE ÇOK FAZLA ETKİSİ GÖRÜLMÜYOR

Güneybatı Finlandiya’da yıllık ortalama sıcaklık 6,5 derece. Ülkenin diğer kesimlerinde sıcaklık daha da düşük.
İskandinav kışlarının uzun, karanlık ve soğuk olduğu doğru ve çoğumuz daha sıcak havaları ve parlak güneşli günleri mutlulukla ilişkilendiririz. 

Ancak rapordan elde edilen bulgular, mutluluk skoru üzerindeki etkinin oldukça önemsiz olduğunu gösteriyor. İnsanlar kötü de olsa hava koşullarına bir şekilde uyum sağlıyor.