SAĞLIK TURİZMİ YAPARKEN MAHKEMEYE DÜŞMEYİN!

SAĞLIK TURİZMİ YAPARKEN MAHKEMEYE DÜŞMEYİN!

Sağlık turizmi yaparken mahkemelere düşme riski, genellikle yasal uyumsuzluklar, tıbbi hatalar, hasta şikayetleri ve hizmet anlaşmazlıklarından kaynaklanır. İlk olarak, Sağlık Turizmi Yetki Belgesi olmadan faaliyet göstermek, yasalara aykırıdır ve cezai yaptırımlara yol açabilir. Benzer şekilde, hastaların kişisel ve sağlık bilgilerinin korunmasıyla ilgili olarak KVKK ihlalleri, idari para cezalarına ve hasta tarafından açılabilecek davalara neden olabilir.

Tıbbi uygulama hataları (malpraktis), tedavi sırasında meydana gelen komplikasyonlar veya yanlış tedaviler nedeniyle ciddi sonuçlar doğurabilir. Özellikle hastaya yeterli bilgilendirme yapılmaması ve tedavi risklerinin açıklanmaması durumunda tazminat davalarıyla karşılaşılabilir. Bu durumlar, uluslararası hasta memnuniyetine önem veren bir sektörde itibar kaybına neden olabilir.

Hastalarla yapılan sözleşmelerin eksik, belirsiz veya hukuka aykırı olması da yaygın dava sebeplerindendir. Özellikle tedavi kapsamı, iptal ve iade şartlarının net belirtilmediği durumlarda, hasta anlaşmazlıkları yaşanabilir. Ayrıca, yanıltıcı reklamlar ve kesin tedavi garantisi veren vaatler, hasta şikayetlerini ve hukuki sorunları artırır.

Uluslararası hastalarla çalışırken, kültürel farklılıklar ve iletişim eksiklikleri de sorun yaratabilir. Hastaların tedavi sürecinde yeterince bilgilendirilmediğini düşünmeleri, dava açma ihtimalini yükseltebilir. Ayrıca, yurtdışından gelen hastaların kendi ülkelerinde dava açma ihtimali de dikkate alınmalıdır.

Son olarak, hastane, doktor veya tedarikçilerle yapılan iş birliği anlaşmalarındaki uyuşmazlıklar, ticari davalarla sonuçlanabilir. Bu riskleri azaltmak için sağlık turizmi mevzuatına tam uyum sağlanmalı, kapsamlı sözleşmeler yapılmalı ve hasta memnuniyetini artıran bir operasyonel süreç oluşturulmalıdır.

Sağlık turizmi faaliyetlerini yürütürken uyulması gereken yasal düzenlemeleri ve olası hukuki riskleri kapsamlı bir şekilde incelemek için aşağıda başlıca kanunlar, yönetmelikler ve ilgili detayları bulabilirsiniz. Bu bilgiler, hukuki bir zeminde sağlam bir iş modeli oluşturmanıza yardımcı olacaktır.

1. Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler

1.1. 3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu

• Sağlık hizmetlerinin planlanması, yürütülmesi ve denetimi bu kanunla düzenlenir.
• Madde 3: Sağlık hizmetlerinin kamu yararına, eşitlik ilkesine uygun olarak sunulması zorunludur.
• Madde 9: Özel sağlık kuruluşlarının uluslararası hastalara hizmet verebilmesi için Sağlık Bakanlığı’nın denetiminden geçmesi gereklidir.
• Riskler: Bakanlık onayı olmadan uluslararası hasta kabul etmek veya hizmet sunumunda eksiklikler ciddi yaptırımlara yol açabilir.

1.2. 663 Sayılı KHK (Sağlık Bakanlığı Teşkilat Kanunu)

• Sağlık kuruluşlarının denetim, yetki belgesi verilmesi ve reklam sınırları bu KHK ile belirlenir.
• Madde 54: Sağlık turizmi için yetki belgesi bulunmayan sağlık kuruluşları, uluslararası hasta kabul edemez.
• Madde 55: Hasta güvenliği ve hizmet kalitesini artırmak için kalite standartları oluşturulmuştur.

1.3. 1618 Sayılı Seyahat Acenteleri Kanunu

• Sağlık turizmi kapsamında seyahat düzenleyen kuruluşların TÜRSAB’a kayıtlı olması zorunludur.
• Madde 10: Sağlık hizmeti sunumu sırasında sadece yetkili sağlık personeli tarafından tıbbi işlem yapılabilir. Seyahat acenteleri tıbbi işlem organize edemez.
• Riskler: Seyahat acentesinin yanlış bilgilendirme veya sağlık hizmetlerine müdahil olması durumunda ağır cezalar söz konusudur.

1.4. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

• Sağlık turizmi kapsamında sunulan tüm hizmetlerin açık, dürüst ve eksiksiz bilgilendirme ile yapılması gerekir.
• Madde 6: Haksız şart içeren sözleşmeler geçersizdir. Örneğin, hastanın iptal hakkını sınırlayan maddeler yasa dışıdır.
• Madde 28: Yanıltıcı reklam ve ticari uygulamalara karşı tüketici korunur.
• 

1.5. 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK)

• Sağlık hizmeti alan hastaların tıbbi bilgileri özel nitelikli kişisel veri kapsamındadır ve ek koruma gerektirir.
• Madde 5 ve 6: Hastanın açık rızası olmadan bu veriler üçüncü kişilerle paylaşılamaz.
• Madde 12: Veri ihlali durumunda hasta başına 2 milyon TL’ye kadar ceza uygulanabilir.
• Uygulama Örneği: Hasta bilgilerini bir reklam kampanyasında kullanmak ciddi cezalar doğurabilir.

1.6. Sağlık Turizmi Yetki Belgesi Yönetmeliği

• Sağlık turizmi kapsamında faaliyet gösterebilmek için Sağlık Bakanlığı’ndan yetki belgesi alınması zorunludur.
• Gerekli Şartlar:
  • Uluslararası hasta koordinasyon biriminin kurulması.
  • Sağlık personelinin yabancı dil yeterliliği.
  • ISO 9001 gibi kalite belgesine sahip olunması.
• Riskler: Yetki belgesi olmadan uluslararası hastalara hizmet sunan kuruluşlar, faaliyet durdurma ve ağır para cezalarıyla karşı karşıya kalabilir.

1.7. Reklam ve Tanıtım Yönetmeliği

• Sağlık kuruluşları, tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinde sınırlandırılmıştır.
• Yasaklar:
  • Ücretli reklam yapılamaz.
  • Tedavi garantisi veya kesin sonuç vaat eden açıklamalar yapılamaz.
• Riskler: Yanıltıcı reklam faaliyetleri, hem para cezalarına hem de itibar kaybına neden olabilir.

2. Uluslararası Yasal Düzenlemeler

2.1. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Hasta Hakları Bildirgesi

• Her hasta, tedavi sırasında bilgi alma ve mahremiyet hakkına sahiptir.
• Örnek Uygulama: Tedavi süreci, komplikasyonlar ve alternatif yöntemler hastaya tam ve doğru bir şekilde açıklanmalıdır.

2.2. Tıbbi Malpraktis Kanunları

• Sağlık turizmi sırasında meydana gelen hatalar, hasta tarafından hem yerel hem de uluslararası mahkemelerde dava edilebilir.
• Örnekler:
  • ABD’de malpraktis davaları, milyon dolarlık tazminatlarla sonuçlanabilir.
  • Avrupa Birliği ülkelerinde hasta, doğrudan hizmet sağlayıcıyı dava edebilir.

2.3. Vize ve Göçmenlik Yasaları

• Sağlık turizmi için gelen hastalar, belirli bir süreyle sınırlı vize alabilir.
• Riskler: Hastanın vize süresinin dolmasından sonra tedavi görmesi, yasal sorunlara yol açabilir.

3. Hukuki Risk Yönetimi ve Sözleşme Düzenlemeleri

3.1. Hasta Hakları ve Sözleşmeler

• Sözleşme İçeriği: Hizmet kapsamı, iptal şartları, fiyatlandırma ve sorumluluk alanları açıkça belirtilmelidir.
• Rıza Formları:
  • Tedavi öncesi hasta bilgilendirilerek yazılı rızası alınmalıdır.
  • Formlar, hastanın anlayabileceği dilde hazırlanmalıdır.

3.2. Sigorta Düzenlemeleri

• Uluslararası sağlık sigortası yapılmalı ve sağlık kuruluşları mesleki sorumluluk sigortasına sahip olmalıdır.

4. Hukuki Yaptırımlar

4.1. Para Cezaları

• Yetki belgesi olmadan hizmet veren kuruluşlar için 1 milyon TL’ye kadar para cezası uygulanabilir.
• KVKK ihlalleri durumunda kişi başına yüksek cezalar kesilebilir.

4.2. Faaliyet Durdurma

• Mevzuata uymayan kuruluşların faaliyetleri durdurulabilir ve ruhsatları iptal edilebilir.

4.3. Ceza Davaları

• Tıbbi malpraktis veya dolandırıcılık durumunda cezai yaptırımlar ve hapis cezaları

Öğr.Gör.Dr.Gurbet ALTAY

Stratejik Pazarlama ve Marka Uzmanı

www.gurbetaltay.com