Amhara çatışması: Etiyopyalılar hükümet birlikleri tarafından evlerinde katledildi

Derleyen: Ayşe Kısakürek Ülkenin insan hakları gözlemcisi, geçen ay Etiyopya birliklerinin kuzeydeki Merawi kasabasında kapı kapı dolaşarak düzenlediği baskınlarda en az 45 sivilin öldürüldüğünü bildirdi. Görgü tanıkları BBC’ye, vurulanlar arasında hamile bir kadının da bulunduğunu anlattı. Sağlık görevlilerine göre kadın daha sonra hastanede hayatını kaybetti. Etiyopya hükümeti cinayetlerle ilgili yorum yapmazken, hem ABD hem de AB bağımsız soruşturma çağrısı yapıyor.

Yaşananlar, güçlü Fano milislerinin hükümetin kendilerini silahsızlandırma planlarına karşı isyan başlattığı geçen Ağustos ayından bu yana Amhara bölgesindeki en ciddi şiddet olaylarından biri. Fano öncesidne, ortak düşmanları olan komşu Tigray bölgesindeki TPLF isyancılarıyla savaşan Etiyopya birliklerinin müttefikiydi.

Bölgede barış anlaşması imzalandıktan sonra yetkililer Fano ve diğer milislerin silahsızlandırılacağını duyurdu.
Fano, güçlerinin dağıtılmasını istemiyor çünkü bunun kendilerini komşu bölgelerden gelecek saldırılara maruz bırakacağından korkuyor. Merawi sakinleri, 29 Ocak’ta ordu ile Fano savaşçıları arasında saatlerce süren şiddetli çatışmaları ve ardından üniformalı Etiyopyalı güvenlik görevlilerinin ev ev aramalarını anlatıyor.

‘YOLLARDA YATAN CESETLER GÖRDÜM’

Çok sayıda tanık, anonim kalma şartıyla BBC’ye konuştu. Bir işçi, “Kardeşimin evine girdiler. Onu ve diğer 12 kişiyi sokağa çıkarıp kurşuna dizdiler” dedi. Sivil katliamının milislerin hükümet birliklerine yönelik saldırılarının intikamı olduğu konusunda kararlı olan başka bir bölge sakini, “Askerler bizi tehdit ediyordu ve bizi Fano’ya barınma ve yiyecek sağlamakla suçluyorlardı” dedi.

Bir diğer görgü tanığı ise küçük kardeşinin acısını yaşıyor.

“Oğlunun yanındaydı. Çocuğu tutmamı söylediler. Kardeşimi alıp öldürdüler.”

Görgü tanıklarına göre ölenlerin çoğu genç erkeklerdi. En rahatsız edici ifadelerden biri, ‘Vurulanlar arasında hamile bir kadının da olduğunu ve kadının hastaneye vardıktan sonra öldüğünü’ doğrulayan sağlık çalışanlarından geldi.

Merawi kasabasına yapılan baskınlarda saklanmayı başarıp, kaçan bir adam, yaşananları anlattı.

“Ertesi gün dışarı çıktığımda yollarda yatan cesetler gördüm.”

Amhara’nın büyük bölümünü kapsayan ve aylarca süren internet kesintisinin iletişimi engellemesi sebebiyle yaşananların detayları ancak son günlerde ortaya çıktı. Etiyopya İnsan Hakları Komisyonu (EHRC) Salı günü yaptığı açıklamada, hükümet birliklerinin elinde ölen toplam 45 ölünün tespit edildiğini söyledi, ‘ancak kurban sayısının daha da yüksek olduğunun varsayılabileceği’ de vurgulandı. 

Etiyopyalı milletvekilleri geçen hafta, ülkenin en kalabalık ikinci bölgesi olan Amhara’da mevcut olan olağanüstü halin dört ay daha uzatılması yönünde oy kullandı. Hem ABD hem de Avrupa Birliği, Fano milisleri ile ordu arasında devam eden yoğun çatışmaların ortasında gerçekleşen bu hareketle ilgili endişelerini dile getirdi.

Amhara’daki yerel milisler büyük bir havaalanını kısa süreliğine kontrol etti ve bölgedeki büyük şehirlerin çoğunu da ele geçirdi. Ordu o zamandan beri en büyük şehirlerin kontrolünü yeniden sağladı ancak köylerde ve Merawi gibi daha küçük kasabalarda çatışmaların devam ettiği bildiriliyor.

Şiddetin yaygın endişe yarattığı Amhara’da drone saldırıları ve ağır toplar kullanıldı. Son haftalarda sık sık çatışmaların yaşandığı bir başka küçük kasaba olan Bure’de bir memur, çatışma sebebiyle devlet dairelerinin aylardır tam olarak faaliyet göstermediğini aktardı.

“Ağır silahlar rastgele ateşleniyor ve şiddet olayları bazen saatlerce sürüyor.”

BM’ye göre Aralık ayında, bir okul yerleşkesi ve bir otobüs terminali de dahil olmak üzere sivil hedefler insansız hava araçları tarafından vuruldu. O dönemde Etiyopya’nın merkezi hükümeti sivilleri hedef aldığını reddetmişti ancak ‘aşırılıkçılar’ olarak adlandırdığı kişileri ortadan kaldırmak için elindeki tüm araçları kullanacağına söz vermişti.