Gazze’deki tüneller için dikkat çeken iddia! İsrail’in geliştirdiği ‘katil robotlar’

Yahudi Gazeteci Richard Silverstein, İsrail’in geliştirdiği yapay zeka silahlar hakkında konuştu. Robot ve yapay zeka teknolojili silahların Gazze’de de kullanıldığını söyleyen gazeteci, detayları CNN Türk muhabiri Emirhan Kaya’ya anlattı.

Sayın Silverstein, İsrail’in askeri amaçlarla kullanmak için üzerinde çalıştığı yapay zeka ve robot teknolojilerinin detayları neler?

Silverstein: İsrail tüm askeri aygıtlarını yapay zeka odaklı bir hale çevirmeye çalışıyor. Birçok farklı otonom silahları var. Otonom denizaltıları, mobil zırhlı askeri araçları var. Ayrıca uzaktan da kontrol edilebiliyorlar. Filistinlilere ateş edebilmeleri için zırhlı üretildiler. İsrail’in öncülük ettiği dronlar da uzaktan gözetleme için kullanılıyor. Ayrıca hedeflere füze fırlatmak için de kullanılabiliyorlar. Operasyonlarının farklı noktalarında kullanıldığını gördük. Bunları genelde diğer ülkelere satmak üzere, “çalıştıklarının kanıtı” olarak gösteriyorlar. Yapay zeka tamamen yeni bir alanda kullanılıyor. İsrail’in kapsamlı bir değişim geçirdiğini görüyoruz. Hamas’ın yakın zamandaki saldırısında yapay zekanın başarısız olduğunu da gördük. Binlerce hamas savaşçısı yapay zeka savunmalarının üstesinden geldi. Teknolojide son nokta olsa da, Hamas bunların üstesinden gelinebileceğini kanıtladı.

Yüz tanıma sistemi ve silahlı robotik araçlar gibi teknolojiler nasıl çalışıyor? Şu anda Gazze’de kullanılıyorlar mı?

Silverstein: İsrail’in bunları Gazze’de kullandığından eminim. Ancak sorun orada bir medya karartması olması. İsrail ordusu Gazze’ye hiçbir medyanın girmesine izin vermiyor. Orada neler yaptıklarını bilemiyoruz. Beyaz fosfor kullandıklarını biliyoruz. Uluslararası hukukun ihlali bu. Kullandıkları otonom silahların bir kısmı nöbetçi kulelerinde konuşlu. Bu kulelere yaklaşan Filistinlilere ateş ediyorlar. Batı Şeria’da kullanıldıklarını biliyoruz. Gazze’de kullanıldıkları da kesin.

Bu yapay zeka tarafından yönetilen silah sistemleri bir sivili öldürdüğünde ne olacak? Ortada bunun için ceza öngören bir düzenleme var mı? Daha önce bunun bir örneği gerçekleşti mi?

Silverstein: Sorduğun soru büyük bir soru. Otonom silahlar üzerine uluslararası bir düzenleme yok. İsrail de istediği şekilde bunları geliştirebiliyor. Yapay zekanın savaşlarda kullanılması adına ortada bir kısıtlama yok. Sanırım Uluslararası Af Örgütü ya da İnsan Hakları Örgütü tarafından bir bildiri yayınlandı. Yapay zekanın kullanılmaması üzerineydi. İnsanlara ihtiyacı olmamasına rağmen herhangi bir amaç üzerine kullanılabiliyor. Yapay zekadaki insan faktörü de hataya düşürtebiliyor. Siviller yapay zeka kontrolden çıktığı zaman öldürülebiliyor. Bu yüzden Birleşmiş Milletler ya da diğer uluslararası organlar bu teknolojiyi yasaklamasa bile en azından düzenlemeler getirmeli. Buradaki başka bir sorunun örneği de şu. İran’da yaşandı bu endişe verici olay. İsrail, İranlı bir nükleer bilimciye suikast düzenledi. İran’ın nükleer programını kuran kişiyi birkaç yıl önce öldürdü. Medyada çıkan haberlere göre bir kamyonetin üstüne yerleştirilmiş dürbünlü tüfek, atmosferdeki israil uyduları tarafından kontrol edildi. Bir dron operatörü uzaktan silahı kullanıyordu. Böylece İranlı nükleer bilimciyi öldürdü. Yapay zekanın endişe verici bir yanı da bu. Binlerce kilometre uzaklıkta bir dron operatörü vardı. İran’ı gözetleyen gökyüzünde bir İsrail uydusu vardı. Geriye ihtiyaçları olan tek şey de İran’daki birkaç İsrail ajanının kamyoneti sürmesiydi. Yapay zekanın öncü bir kullanımı. Ancak öncü kelimesini olabilecek en kötü anlamda kullanıyorum.

İsrail’in yapay zekayı kötü niyetli bir şekilde kullandığını mı söylüyorsunuz?

Silverstein: İsrail ordusunun yaptığı her şeyin amacı öldürmek. Yapay zeka silahlar da sadece İsrail’i tırnak içinde “savunmak” amacıyla değil aynı zamanda ihracatını yapmak adına da üretiliyor. İç savaş olan ülkelere satılıyorlar. Diktatörler tarafından yönetilen, soykırım yapan ülkeler alıyor. İsrail’in yaptığı da bu durumları kötüleştirmek ve farklı tarafların şiddetin, katliamın seviyesini yükseltmesini sağlamak. İsrail silahlarının geneli bu işe yarıyor. Yapay zeka ise öldürücülüğü ve şiddeti yeni bir seviyeye çıkarıyor.

Boston Dynamics tarafından sivil amaçlarla üretilen bir yapay zeka teknolojili robot var. Buna benzer teknolojilerin İsrail tarafından örneğin Gazze’deki tünellerde askeri amaçlarla kullanılma ihtimali var mı?

Silverstein: İsrail’in gözetleme teknolojileri gibi eline geçen her şeyi kullanacağına eminim. Tünellerin içindeki hareketliliği tespit etmeye çalışacaklardır. Kimyasal silah benzerlerini tünelleri kapatmak için kullanıyorlar. Böylece yerin altındaki savaşçıları kaçamamaları üzerine içeriye hapsetmeyi amaçlıyorlar. İsrail bu teknolojinin kullanımında oldukça yenilikçi ve yaratıcı. Eminim sivil teknolojileri de askeri amaçla kullanırlar. Teknolojilerin çifte kullanıma açık olması kullanışlı oluyor bu açıdan. İsrail dünyaya en öldürücü silahları üretebildiğini gösterdi. Silah ihracatında da dünyada 10. sırada olduğunu biliyoruz. Hindistan’a, Azerbaycan’a silah ihraç ettiklerini söylemiştim. Bu ülkelerin çoğu da bir yandan işgallerini sürdürüyor. Hindistan Kaşmir’de Müslüman topraklarını işgal ediyor. Hindistan İsrail’den ithal ettiği silahların hepsini azınlık Müslümanları kontrol etmek amacıyla kullanıyor. Kaşmir’de Müslümanlar çoğunluk tabii. Hükümet Hint milliyetçi bir yaklaşıma sahip. Kaşmir’de Müslümanları kısıtlıyor, zarar veriyor, öldürüyorlar. İsrail’in yapay zekayı kullanış şekli gerçekten endişe verici. Dünyayı daha tehlikeli bir hale getiriyorlar.