Kritik Minerallerde Arz Güvenliği Endişesi: Çin Tekeli Jeopolitik Risk Yaratıyor

Kritik Minerallerde Arz Güvenliği Endişesi: Çin Tekeli Jeopolitik Risk Yaratıyor

AA muhabirinin, İtalyan enerji şirketi Eni tarafından hazırlanan Dünya Enerji Görünümü raporundan derlediği bilgilere göre, enerji dönüşümünde kullanılan kritik mineraller, pil ve batarya üretiminden yenilenebilir enerji teknolojilerine kadar hayati öneme sahip.

Raporda, kobalt, lityum, nikel, manganez ve grafit gibi minerallerin üretiminin sınırlı sayıda ülkede yoğunlaştığı vurgulandı. Örneğin, kobalt rezervlerinin yüzde 50’sinden fazlası Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde bulunurken, üretimin de yüzde 76’sı bu ülkede gerçekleşiyor. Grafit üretiminin yüzde 78’i ve nadir toprak elementlerinin küresel üretiminin yüzde 69’u ise Çin merkezli.

Rapor, kritik minerallerin belirli ülkelerde yoğunlaşmasının arz güvenliği açısından risk oluşturduğunu, piyasa rekabetini zayıflattığını ve talep artışının son dönemde fiyatlarda keskin yükselişlere yol açtığını belirtiyor.

Türkiye Madenciler Derneği Çevre Koordinatörü Caner Zanbak, Çin’in son 20-25 yılda kritik mineral madenciliği ve işleme alanında lider konuma gelerek, yeşil enerji ve ileri teknoloji tedarik zincirinde belirleyici güç haline geldiğini söyledi. Zanbak, Çin’in ihracat kısıtlamalarının ABD ve diğer ekonomiler açısından jeopolitik bağımlılık riski yarattığını vurguladı.

Zanbak, kobalt, grafit ve nikel dışındaki minerallerin belirli ülkelerde yoğunlaşmasının, bu ülkeleri ABD, AB, Japonya ve Güney Kore için odak noktası hâline getirdiğini ve iç siyasi istikrarsızlıklar ile ihracat politikalarının arz güvenliğini tehdit ettiğini ifade etti.

Raporda, büyük ekonomilerin bu risklere karşı stratejik ortaklıklar kurmaya ve ham madde stoklamaya başladığı belirtiliyor. Zanbak, Türkiye’nin ise jeolojik kaynak ve mineral çeşitliliği açısından avantajlı olduğunu belirterek, ekonomik kalkınma planlarında kritik ham madde temin stratejilerinin hızla uygulanmasının önemine dikkat çekti.