Türkiye’de çoban eksikliği ciddi bir krize dönüşmüş durumda. Özellikle yerli çoban bulmanın zorlaştığı bu dönemde, Tarım Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı bu sorunu çözmek için iş birliği içinde çalışmaya başladı. Yapılan araştırmalara göre ülkede tam 150 bin çoban açığı bulunuyor.
Sektörlerdeki İstihdam Açıkları Çobanlık Mesleğinin Gölgesinde Kaldı
2024 yılına ait İŞKUR verilerine göre, imalat sektöründe 99 bin 991, toptan ve perakende ticaret sektöründe 62 bin 489, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde ise 35 bin 908 kişilik iş açığı bulunuyor. Ancak bu rakamlar bile hayvancılık sektöründeki çoban ihtiyacını geride bırakıyor. Verim ve kaliteyi artırmaya yönelik yeni destekleme modeline geçiş yapan Türkiye’de çobanlık mesleğine olan ihtiyaç, diğer sektörlerdeki açığı aşmış durumda.
Yabancı Çobanlar ile Açığı Kapatma Çabaları
Çoban açığını kapatmak için yabancı işçilerden de yararlanılıyor. Özellikle Afganistan’dan gelen çobanlar, yüksek maaşlara rağmen çoban bulmakta zorlanan işletmelerin imdadına yetişiyor. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye’de faaliyet gösteren 400 bin küçükbaş hayvancılık işletmesi bulunduğunu belirterek, gerekli yasal düzenlemeler tamamlandığında yabancı çobanların çalışmalarının önünde bir engel olmadığını vurguladı.
Yerli Çoban Teşvik Edilmeli
Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Başkanı Nihat Çelik, ülkede 50 bin çobanın çalıştığını, ancak sektörde sürdürülebilirliği sağlamak için en az 150 bin çobanın gerekli olduğunu söyledi. Çelik, bakanlıkların bu konuda hızla çalışması gerektiğini ve yerli çobanların teşvik edilmesiyle birlikte yabancı çobanların da yasal mevzuatlar çerçevesinde önünün açılmasını talep etti.
660 Milyon Liralık Destek
Çoban açığını kapatmak amacıyla 2014 yılında başlatılan ‘sürü yöneticisi istihdam desteği’ kapsamında bugüne kadar 71 binden fazla işletmeye toplam 660 milyon lira destek sağlandı. 2021 yılında çoban başına verilen destek 6 bin lira iken, bu rakam 2023’te 30 bin liraya çıkarıldı. Ayrıca, 400 bin küçükbaş hayvancılık işletmesinin ihtiyacı olan sürü yöneticilerini karşılamak için 50 binden fazla kişiye eğitim verildi ve sertifika kazandırıldı.