Üçüncü Dünya Savaşı bir kıvılcım uzaklıkta! İsrail’deki ‘tek’ ihtimal iki süper gücü tetikleyebilir

Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e saldırması ülkenin 1973’den beri yaşadığı en kanlı çatışmalara sahne oluyor. Yüzlerce sivil ve askeri öldürüp ülkenin güneyini kontrol altına alan Hamas, ele geçirdiği yerleri kısa sürede kaybetti ve geri çekildi. İsrail tarafı ise 50 yıl sonra ilk kez resmi olarak savaş ilan etti ve Gazze’yi bombardıman yağmuruna tuttu. İsrail ordusu güneyde her an bir kara harekatına başlayabilir, ancak ülkenin kuzeyinde de kaos hakim. Tel Aviv askerleri sık sık Lübnan’da faaliyet gösteren İran destekli Hizbullah ile karşı karşıya geliyor. Analistler bu iki cephenin birleşmesi durumunda İsrail’in bir kırılma noktası yaşayacağını öne sürüyor.

‘PETROL ÜRETİCİLERİ GÜÇLERİNİ KEŞFETTİ’

The Times’da yer alan analizde, İran’ın İsrail’e yönelik bu saldırıda büyük bir rol oynadığı öne sürüldü. ABD’nin ‘İran’ın Hamas’ın saldırısıyla bir bağlantısı yok’ açıklamasını hatırlatan gazete ‘Öyleyse ABD neden bölgeye iki uçak gemisi ve yetkilileri gönderdi?’ sorusunu sordu. 50 yıl önce Sovyetler tarafından silahlandırılan Mısır ve Suriye’nin İsrail’e karşı 1973 yılında savaş açtığını belirten Times, Mısır tarafının savaştaki amacının kalıcı bir barış sağlamak olduğunu yazdı. Savaş nedeniyle patlayan petrol fiyatları o dönem dört kat arttı. Bu artış dünya ekonomisine adeta darbe indirdi ve birçok ülkedeki enflasyonu stagflasyona dönüştürdü. Petrol üreticileri güçlerini keşfetmişti, fiyatların yükselmesinden beş sene sonra İran’da devrim oldu.

ABD VE 4 MÜTTEFİK DÜŞMANI

Yarım yüzyıl sonra bu krizin ikinci ve üçüncü dereceden etkilerini ayırt etmek kolay değil. Bunların potansiyel büyüklüğünü kavramanın bir Eski ABD Savunma bakanı Robert Gates’in şu sözlerini anlamaktan geçiyor: ABD şu anda güvenlik konusunda son yılların en büyük tehditleriyle karşı karşıya. Daha önce hiç aynı anda dört müttefik düşmanla (Rusya, Çin, Kuzey Kore ve İran) karşı karşıya kalmamıştı; bu düşmanların kolektif nükleer cephaneliği birkaç yıl içinde neredeyse kendisininkinin iki katı büyüklüğünde olacak’

Gates’e göre sorun şu: Yaşanan gelişmelere ABD’nin güçlü ve tutarlı bir yanıt vermesi gerekiyor ancak ülke böyle bir yanıtı sağlayamıyor. Orta Doğu’da bir savaş çıktığı zaman Çin bir sonraki kriz için Tayvan’a girebilir. Bunun için ABD’nin ‘abluka’ uygulaması gerekiyor. Bu durum da bir dünya savaşını tetikleyebilir.

‘İRAN FİNANSE EDİYOR’

Tahran yönetiminin Hamas, Hizbullah ve çeşitli örgütleri finansa ettiğini iddia eden Tİmes, ‘İran Devrim Muhafızları’na bağlı birimler halihazırda Suriye’nin her yerinde, kuzey İsrail’e karşı Hizbullah’a yardım etmeye hazır durumda bulunuyor. Tahran’ın nihai hedefi, İsrail’i haritadan silmenin yanı sıra, Suudi-İsrail yakınlaşmasını sonlandırmak ya da en azından raydan çıkarmaktı. Başarılı oldu’ ifadelerini kullandı.

7 Ekim’de başlayan Hamas’ın saldırısında istihbarat başarısızlığı yaşayan sadece İsrail değildi. The Times of Israel’in haberine göre Mısır’ın istihbarat bakanı General Abbas Kamel, İsrail başbakanı Binyamin Netanyahu’ya saldırıdan sadece on gün önce kişisel olarak “alışılmadık bir şeye, korkunç bir operasyona” hazırlanmasını söylediğini söyledi. Şu anda ulusal birlik hükümetinin başkanı olan Netanyahu’nun bu uyarıları (her ne kadar aldığını inkar etse de) neden görmezden geldiği konusunda spekülasyonlar yapılabilir.

ABD NE YAPACAK?

ABD’nin caydırıcılığının, Şubat 2022’de Rusya’ya karşı başarılı olduğu gibi, başarılı olup olmayacağı da belli değil. İran’ın Yemen ve Irak’taki vekilleri (silahlı grupları) ABD’nin müdahale etmesi halinde Ortadoğu’daki Amerikan askeri üslerini hedef alma tehdidinde bulundu.

AVRUPA NE DURUMDA?

Times’a göre Avrupa ülkeleri Ukrayna’nın işgaline karşı İsrail-Hamas savaşında daha az birleşmiş durumdalar. Avrupa Birliği, Avrupalılar, üzerinde daha fazla fikir birliğinin olduğu Ukrayna’daki savaşla yeterince meşgul olduklarını düşünüyorlar. Ancak iki savaşı ayrı tutmak sanıldığından daha zor olacak. Rusya zaten Suriye’deki varlığı ve oradaki hava savunma sistemleri aracılığıyla Ortadoğu krizine dolaylı olarak müdahil oluyor.

DÜNYA SAVAŞI NASIL ÇIKACAK?

Times’a göre bunun en belirgin yanı İsrail’e yönelik dış saldırılar. Batı Şeria ve Lübnan’da olası çatışmaların patlak vermesiyle birlikte zayıf düşecek İsrail’e ABD askeri olarak yardım edecek. İran ise ABD’ye karşı elbette bir yanıt verecek. Tarihi bir dönüm noktasından geçerken aslında dünya savaşının kaderi İsrail’e yönelik yeni bir cephenin açılıp açılmayacağına bağlı.